Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, парти ӗҫченӗ тата республикӑн культура министрӗ пулнӑ паллӑ ҫын, Чӑваш АССР тата РСФСР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Ида Кочетова (1931-2012) ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ.
Ида Анатольевна 1931 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищине вӗренме кӗнӗ. Ӗҫ биографине Чӑваш патшалӑх филармонийӗнчи оркестр артистӗнчен пуҫӑннӑ. 1952-1955 ҫулсенче ВЛКСМ Чӑваш обкомӗнче пропагандӑпа агитаци инструкторӗнче ӗҫленӗ.
1956 ҫулта Ида Анатольевна И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧПУна вӗренме кӗнӗ, унти историпе филологи факультетӗнче ӑс пухнӑ. Шкулти учитель пулса пӗр вӑхат ӗҫленӗ хыҫҫӑн КПСС Шупашкар хула комитетне куҫнӑ. 1969 ҫулта Чулхулари Партин аслӑ шкулне направленипе янӑ.
1975 ҫулхи утӑ уйӑхӗнченпе 1988 ҫулхи раштав уйӑхӗччен Ида Кочетова Чӑваш АССР культура министрӗ пулса ӗҫленӗ.
Вӑрнар районӗнчи Пӑртас ялӗнче ӗнер, раштав уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, культура ҫурчӗ уҫӑлнӑ.
Культура учрежденине 150 вырӑнлӑх тунӑ. Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствин пресс-служби ку пулӑма «тахҫантанпах кӗтнӗскер» тесе хакланӑ.
Ял ҫыннисен савӑнӑҫне пайлама культура министрӗн ҫумӗ Елена Чернова тата республика парламенчӗн депутачӗ Сергей Павлов пырса ҫитнӗ.
Культура ҫуртӗнче вулавӑш та вырнаҫнӑ.
Культура ҫурчӗ ҫине, сӑмах май каласан, «Дом культуры» тесе вырӑсла ҫырса хунӑ.
Ӗнер республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви тата ведомство ҫумӗнчи Общество канашӗн пӗрлехи ларӑвӗ иртнӗ. Унта иртсе кайнӑ ҫулталӑка тишкернӗ, малашлӑхри плансене палӑртнӑ.
Ларура клубсене, культура ҫурчӗсене, вулавӑшсене юсанине палӑртса хӑварнӑ. 2018-2020 ҫулсенче Элӗк, Улатӑр, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Куславкка, Канаш, Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав, Етӗрне, Тӑвай районӗсенчи культура эткерлӗхӗн 21 объектне юсаса ҫӗнетнӗ.
Ҫав вӑхӑтрах ялсенчи культура учрежденийӗсен пултарулӑх йышне вӑйлатасси пирки калаҫнӑ. Ку ӗҫе район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсемпе пӗрле тухса ирттермелле.
Раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче «Святыни Чувашского края: национальный костюм» документлӑ фильм кӑтартӗҫ.
Ҫутта кӑларакан фильма «Лаптева и партнёры» PR-савут республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви, «Чӑвашкино» киностуди пулӑшнипе ӳкернӗ.
Кинолента чӑваш наци тумӗн хӑйне евӗрлӗхӗпе паллаштарать. Тӑван халӑхӑмӑр ҫипуҫӗн элеменчӗсемпе, вӗсен социаллӑ пӗлтерӗшӗпе паллаштарать. Тума кура ҫын юрлӑ е пуян пурӑннине, вӑл ҫын ҫемьеллӗ е ҫемьесӗр пулнине тавҫӑрма пултарнӑ.
Кино курма кӑмӑл пуррисене пурне те акт залне 14 сехете йыхравлаҫҫӗ.
Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗнер Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткин Надежда Воюцкаян юбилейне уявланӑ.
60 ҫулхи артиста Чӑваш Ен культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова саламланӑ.
«Чӑваш драма театрне юратнӑшӑн сире тав тӑватӑп. Ҫак ҫулсенче эсир тӗрлӗ енлӗ хӗрарӑм сӑнарӗсене хӑвӑр витӗр кӑларнӑ. Ҫав сӑнарсем пирӗн куракансен чӗрисенче юласса шаннӑ. Телекурава та сирӗн юбилее ҫакӑн пек йышпа килнӗшӗн тав тӑвасшӑн. Сирӗн юбилей каҫӗ театр ӳнерӗн ылтӑн фондне кӗрсе юлӗ. Сире сывлӑх тата халиччен выляман роле сунатӑп», – тенӗ министр ҫумӗ. Юбиляра вӑл республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствин «Культурӑри ҫитӗнӳсемшӗн» кӑкӑр ҫине ҫакмалли паллӑпа чысланӑ.
Чӳк уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пирӗн республикӑра ҫӗнӗ уява паллӑ тӑваҫҫӗ. Аса илтерер: паян — Чӑваш тӗррин кунӗ. Ку датӑна ытахальтен суйламан. Шӑп та лӑп ҫав кун чӑваш тӗррин ӑсти Екатерин Ефремова ҫуралнӑ.
Чӑваш тӗррин кунне уявланӑ май республикӑра тӗрлӗ мероприяти йӗркелерӗҫ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче 17 сехетре савӑнӑҫлӑ мероприятие пухӑннӑ.
Республикӑра тӗрлӗ акци пуҫарнине палӑртмалла. Сӑмахран, чӑваш тумӗпе ӳкерӗннӗ сӑнӳкерчӗксене, чӳречене чӑваш тӗррипе илемлетнине тата ыттине тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче вырнаҫтарчӗҫ.
Кӑшӑлвирус саманинче чӑваш тӗрриллӗ маскӑсемлӗ ҫынсене те тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче асӑрхама май килчӗ. Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствин ӗҫченӗсем республика шайӗнчи флешмоба хутшӑнса ӗҫе паян чӑваш тӗрриллӗ маскӑпа пынӑ.
Ӗнер Чӑваш Республикин культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова халӑха йышӑннӑ. Ун патне пынисем тӗрлӗ ыйтӑва хускатнӑ.
Сӑмахран, ӗҫлеме пӑрахнӑ предприятисен: Шупашкарти промышленность валли япаласем шӑратса тӑвакан савутӑн тата Шупашкарти агрегат савучӗн докуменчӗсен архива парас ыйтупа та министр патне пыракансем пулнӑ.
Канаш районӗнчи Малти Ӑнтавӑш ялӗнче пурӑнакансем вара ялта Культура ҫурчӗ сывлӑш пекех кирлӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Учреждение тӑвас ыйтупа ялти хастар Правительство ҫуртне, культура министрӗ патне ҫул тытнӑ. Министр яваплисене ыйтӑва тишкерме сӗннӗ.
Чӑваш Енре кӑшӑлвируса сарӑлма парас мар тесе йӗркеленӗ оперштаб паян каллех ларӑва пухӑннӑ. Хальхинче тӳре-шара тата яваплӑ специалистсем ачасем кӗрхи каникула епле ирттерессине сӳтсе явнӑ. Республикӑри 169 шкулта каникула юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнчен кайнӑ, вӗсем чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗччен канӗҫ. Тепӗр 244 шкулта каникул чӳк уйӑхӗн 2-мӗшнче пуҫланӗ.
Шкула кайман вӑхӑтра ача-пӑчан килте лармалла тесе шухӑшлаҫҫӗ яваплисем. Республика Правительствин вице-премьерӗ — вӗренӳ министрӗ Алла Салаева кружоксемпе секцисен ӗҫне те чарса лартмалла тесе шухӑшлать. Вӑл каланӑ тӑрӑх, Роспотребнадзорӑн республикӑри управленийӗпе, Спорт тата Культура министерствисемпе пӗрле кружоксене каникул вӑхӑтӗнче ӗҫлеттермелле мар тесе йышӑннӑ.
Шупашкарта пурӑнакансем Оперӑпа балет театрӗ умӗнчи картана тиркесе пӗтернӗ. Ҫавӑн пирки вӗсем Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева пӗлтернӗ.
Паян республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви театра карта мӗн тума кирлине ӑнлантарса панӑ.
Культура министерствинче ӗҫлекенсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх ҫынсен хӑрушсӑрлӑхне, сывлӑхне тата социаллӑ пӗлтерӗшлӗ объектсене терроризмран сыхлассишӗн влаҫ органӗсем яваплӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ тавра карта тытнине хӑрушсӑрлӑхшӑн пӑшӑрханнипе сӑлтавланӑ.
Территорие пысӑк тиевлӗ автотранспортран тата ятарлӑ техникӑран сыхласшӑн-мӗн. Театра пыракансене вара ирӗклӗнех кӗртеҫҫӗ.
Чӑваш Ен Культура, национальноҫсен тата архив ӗҫӗн министерствинче паян ҫӗнӗ общество канашӗ пӗрремӗш ларӑва пухӑннӑ.
Йыша Пӗтӗм Раҫҫейри хор обществин пайташӗ Виктор Бондарев, Культура ӗҫченӗсен профсоюзӗн республикӑри комитечӗн председателӗ Светлана Демидова, Чӑваш Енри хӗрарӑмсен канашӗн пайташӗ Каллиста Иванова, Шупашкарпа Чӑваш Ен епархийӗн пайташӗ Николай Корниенко, «Ӗҫлӗ Раҫҫей» общество организацийӗн Борис Корсунский, Чӑваш Енри Ашшӗсен канашӗн пайташӗ Андрей Кузнецов, чӑваш чӗлхи вӗрентекен Геронтий Никифоров, Мӑсӑльмансен тӗн управленийӗн пайташӗ Дания Салахова, «Радуга» (чӑв. Асамат кӗперӗ) культурӑпа курав центрӗн пайташӗ Нина Смирнова, Чӑваш обществӑпа культура центрӗн пайташӗ Юхма Мишши, Чӑваш Енри Театр ӗҫченӗсен пайташӗ Зоя Яковлева кӗнӗ.
+19.3 °C